گفتگوی سجاد سپهری با تورج اتابکی درباره کتاب «تاریخ فرودستان»‌ اثر منتشر شده او به فارسی. کنفرانس ایران و گردش قرن، لاهه، هلند، ۲۷ اوت ۲۰۲۲ - روز فارسی

موضوع این نوشته پرداختن به ظهور جریان روشنفکری مسلمان در قرن ۱۴ شمسی و فراز و فرود آن در تاریخ معاصر ایران است. برای فهم بهتر این جریان به بررسی چهار نسل از روشنفکران مسلمان خواهیم پرداخت که دغدغه اصلی آنان بازاندیشی در باره منظومه فکری اسلام برای سازگار کردن آن با ارزش های جهان مدرن است. هدف این نوشته برجسته کردن رابطه تنگاتنگ کوشش های فکری این جریان و تحولات اجتماعی ایران است که نمود آن را می توان در سرمشق های فکری هر نسل از آنان دید.

چهار چنبش اجتماعی مهم این قرن برای تحلیل انتخاب شدند: جنبش ملی دوران پس از جنگ دوم جهانی تا سال ۱۳۳۲، جنبش ضد سلطنتی سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ که منجر به استقرار جمهوری اسلامی شد، جنبش سبز سال ۱۳۸۸ در مخالفت با نتایج انتخابات ریاست جمهوری، خیزش‌های اعتراضی مردمی سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۸.

سخنرانی امانوئل شکریان درباره پروژه روانشناسی انتقادی، کنفرانس ایران و گردش قرن، لاهه، هلند، ۲۷ اوت ۲۰۲۲، روز فارسی

سخنرانی عاصفه بهزادی درباره پروژه بین‌المللی کتاب اقتصاد، کنفرانس ایران و گردش قرن، لاهه، هلند، ۲۷ اوت ۲۰۲۲، روز فارسی

در روزگاری که سپهر علمی و دانشگاهی ایران از بیماری‌های عدیده‌ای رنج می‌برد و برای نمونه، بازار خرید و فروش مدرک (غیرقانونی)، یا ولع انتشار مقاله علمی انگلیسی، برای کسب اعتبار، اما خالی از هر محتوای جدی، بیداد می‌کند؛ تولید محتوای علمی به زبان فارسی با مشکلات فراوانی روبروست. در این مبحث برخی از اقداماتی که در راستای غلبه بر جاافتادگی‌ها و جداافتادگی‌های موجود در نشر علمی فارسی صورت گرفته‌است،‌ ارائه خواهد شد.

جنبش ضد جهانی‌سازی دهه ۲۰۰۰ بحث جهانی محیط‌زیست را از طریق لنز عدالت اقلیمی (Aguiton و Cabioc ۲۰۱۰) به ارمغان آورد. جریان‌های فکری مانند ecofeminism، مفاهیمی همچون intersectionality یا نژادپرستی محیط‌زیستی، همگی نشانه‌های یک حس مشترک هستند که بازتاب دهنده بحران‌های اکولوژیکی و روابط حاکم بر سلطه است.

از اواخر سال ۲۰۱۹، جهان با اپیدمی کووید ۱۹ در گیر شد. این معضل سلامت جوامع بشری را در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، علمی، مدیریت و .... به چالش کشاند. یکی از این زمینه ها، تعریف و رعایت حق فردی و میثاق اجتماعی است. برای تضمین سلامت عموم و مصون کردن چرخ اقتصادی، مدیریت سیاسی به شکل بی سابقه ای در تاریخ بشریت حقوق را به چالش کشاند.

جامعه ایران در ۴۰ سال گذشته و در شروع قرن جدید دچار تحولات اساسی شده است. گرایشات اجتماعی، دینی و سیاسی ایرانیان تغییرات شگرفی کرده است. ارزیابی و تحلیل افکار عمومی در ایران درباره مسایل مختلف، مانند هر جامعه دیگری، میتواند به شناخت تحولات جامعه و پیش‌بینی وقایع در آینده کمک کند.

حضور زنان در عرصه ی اجتماع در پرتو تحولات مرتبط با انقلاب مشروطیت و اصلاحات عصر پهلوی، باعث نقش آفرینی پررنگ گروهایی از ایشان در جریان مبارزات منجر به انقلاب ۱۳۵۷ و وقایع سیاسی-مبارزاتی یک دهۀ بعد از آن گردید. این امر باعث خلق جایگاه ممتازی برای آنان شده است.

روش تحقیق در اثر حاضر توصیفی ـ تحلیلی با اتکاء به مطبوعات به عنوان منبع دست اول آن زمان همراه با منابع و تحقیقات بعدی می باشد. فضای سانسور از زمان وزیر جنگ شدن رضا خان بر عالم مطبوعات سایه افکند و اهالی قلم در فاصله بین کودتا تا سلطنت دارای محدودیت فراوان برای ابراز عقاید خود که مبنی بر مخالفت با برخی اقدامات رضاخان بود شدند این مسئله در زمان سلطنت رضاشاه با شدت بیشتری دنبال شد.

این پژوهش به دنبال بررسی، چگونگی شکل‌گیری و فراز و نشیب‌های سیاست‌های‌‌ رفاهی و پاسخ‌گویی به این سوال است که خدمات رفاهی و بهزیستی دولت پهلوی اول در قالب چه برنامه‌هایی اجرایی گردید؟

این رساله کوتاه در نظر دارد در دو بخش نظری وتاریخی به مساله آموزش و آموزش رهایی‌بخش در روژهلات کردستان (کردستان ایران) بپرازد. بخش نخست، به ایده‌پردازی‌هایی انضمامی پیرامون تجربه تاریخی آموزش، آموزش جهان‌شمول و آموزش رهایی‌بخش اختصاص خواهد داشت.

این پنل در نظر دارد با تکیه بر نظریات حوزه تعلیم و تربیت، به ویزه نظریات بدیل و ضد جریان اصلی، مانند نظریه کلاسیک پاولو فریره و نظریات متاخر فیلسوفانی مانند ژاک رانسیر در فرانسه به تجربه آموزش و آموزش رهایی‌بخش در دو بخش کردستان بپردازد.

در گردش قرن، جهان در آستانۀ نظم دیگری قرار گرفته است. ایران می تواند قربانی این دگرگونی شود. نظمی که در دهه ۸۰ میلادی با دو پدیده تاریخی، گلوبالیزاسیون و فروپاشی بلوک شرق رخ داد رو به پایان است. در پی تهاجم دیکتاتوری ها و پوپولیسم علیه لیبرال دموکراسی، و تجاوز نظامی روسیه به اوکراین، جهان حول دو محور دیکتاتوری و لیبرال دمکراسی در برابر هم قرار می گیرند.

تمرکز این مطالعه [جلیل روشندل] بر سیاست خارجی ایران در طول قرنی است که تازه پشت سر نهاده شده. نگاهی کوتاه نشان می دهد که الگوی های متعددی در خلال این قرن دنبال شده که به اختصار می تواند از سیاست خارجی دولت های پهلوی اول و دوم شروع شود و به جمهوری اسلامی ختم شود.

میشل فوکو، فیلسوف فرانسوی، دو نوع دانش را در رابطه با قدرت از یکدیگر تفکیک می‌کند: دانش به‌انقیاددرآمده و دانش رها. علوم انسانی و اجتماعی در دانشگاه‌های ایران مصداق دانش به‌انقیاددرآمده‌اند.

در اینجا من [محمدرضا نیکفر] به طور مشخص می‌خواهم به وضعیت تفکر در ایران بپردازم، در درجه‌ی نخست فکری که جایگاهش در علوم اجتماعی است.

«بازگشت به خویشتن» بود. پژوهشگرانِ تاریخِ معاصرِ ایران، به‌ویژه آنان که بر تاریخ‌نگاریِ جریان‌هایِ فکری متمرکز بوده‌اند، تا کنون عمدتاً به بررسیِ آثارِ چهره‌هایِ شاخصِ این گفتمان‌ها (به‌ویژه جلالِ آلِ‌احمد و علیِ شریعتی) پرداخته‌اند.

این تحقیق با ملاحظه‌ی یک پیش‌فرض تاریخی در فضای روشنفکری ایران انجام شده‌است؛ اینکه در بستر روشنفکری ایرانی (در مقایسه با دیگر کشورهای جنوب و به‌ویژه کشورهای خاورمیانه) توجه ویژه‌ای به فلسفه و گفتمانِ فلسفی وجود دارد و بنابراین اهمیتِ فلسفه بیش از حدود خودش ارزیابی می‌شود (surestimé).

این مطالعه کوششی برای بررسی فرآیند اسلامی شدن آموزش و تاثیرات آن بر کیفیت آموزش در ایران است. در ابتدا تاریخچه‌ی اسلامی شدن آموزش، انگیزه‌ها، اهداف و روش اجرایی شدن آن بررسی شده است. سپس بر اساس پژوهش‌های مرتبط پیامدهای آموزش اسلامی از جمله تاثیرش بر شفافیت علمی و آزادی عمل محققان ذکر شده است. مطالعه از نظر هدف بنیادی و روش انجام کار مرور نظام‌مند بوده است.

یکی از ویژگی‌های نظام آموزشی جمهوری اسلامی بعد از انقلاب ۵۷ تلاش برای بسط و گسترش ایدئولوژی اسلامی تمامیت‌خواه با تمرکز بر تفکر «تمایز اساسی بین زن و مرد» است. این تفکر هم ریشه در فرهنگ سنتی و هم باورهای ایدئولوژیک اسلام‌گرایانی دارد که با تکیه بر نظریه ولایت فقیه مشروعیت خود را مستند به هرم قدرتی می‌دانند که در آن خداوند شارع بر بندگان، فقها بر مقلدان و مردان بر زنان تسلط دارند.

سیستم آموزش و پرورش بخشی از ساختار اجتماعی است که برمبنای اهداف کلی وغایی حکومت هر کشوری شکل گرفته و سازمان داده می شود. سیستمهای آموزشی درابعاد متعدد و گسترده ای با شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه درارتباط متقابل تاثیرگذاری و تاثیر پذیری قرار دارند.

آنچه که در این پژوهش به آن پرداخته خواهد شد، تاریخچه حضور زنان در عرصه موسیقی از دوران ایران باستان تا عصر حاضر است. بدین منظور با نگاهی به منابع تاریخی موسیقی ایران چگونگی حضور زنان در امر موسیقی به‌ویژه آوازخوانی و رامشگری را مورد بررسی خواهیم داد و در نهایت با رسیدن به دوره کنونی و تکیه بر اسناد مکتوب مبنی بر ممنوعیت آواز زنان در عرصه‌های اجتماعی عصر حاضر به این مقوله خواهیم پرداخت.

این مقاله مطالعه‌ای بینارشته‌ای است که از چند رویکرد متمایز اما هم‌گرا در بازخوانی تاریخ هنر ایران دوران مدرن بهره می‌برد. هدف پژوهش بررسی روابط چندوجهی میان سیاست و هنر، ذیل دو مفهوم ثانوی «ملیت» و «تصویر» است.

خودسوزی به مثابه‌ی شکلی از خودکشی، کنشی نمایشی است که سوژه‌های اجتماعی به صورت ارادی و آگاهانه برای پایان‌بخشیدن به زندگی انتخاب می‌کنند. گسترش انتخاب این صورت‌بندی ویژه از خودکشی و مرگ، درمیان زنان در استان کهگیلویه و بویراحمد با توجه به وضعیت اجتماعی، فرهنگی و دینی منطقه به یک نابهنجاری و الگوی معنی‌دار تبدیل شده است که مستلزم بحث و تبیین علمی و تئوریک می‌باشد.

موانع پیش روی زنان ایرانی در زمینه اشتغال سبب افزایش حذف آنان از بازار کار رسمی و گرایش‌شان به اشتغال غیررسمی شده است. این وضعیت به افزایش تبعیض جنسیتی علیه آنان در اشتغال دامن زده است و تامین معیشت را برای آن‌هایی که از طبقه پایین اقتصادی هستند، سخت‌تر کرده است.

افزایش قابل‌توجه نرخ تورم و بحران‌های مالی و اقتصادی از سال ۱۳۹۶ تاکنون تبعات زیادی برای جامعه‌ی ایران به همراه داشته است. یکی از مهم‌ترین تبعات این بحران، ریزش گسترده‌ی طبقه‌ی متوسط در سالیان اخیر و تغییراتی است که متعاقب آن در سبک زندگی، نحوه‌ی مصرف و ترکیب سرمایه‌ی اقتصادی و فرهنگی آن‌ها به وجود آورده است و منجر به پدید آمدن تهی‌دستان جدید شده است.

این مقاله [سخنرانی] با اشاره به انتقادی آغاز میشود که از آغاز جنبش روایتگری خشونت جنسی بارها مطرح شده، انتقادی که میگوید روایات منتشر شده در این جنبش، روایات زنان طبقه متوسطی است و روایت زنان حاشیه و فرودست از خشونت جنسی در چنین جنبش‌هایی مطرح نمیشود.