در این پنل پیرامون موضوعات دیاسپورای ایرانی، مسائل مرتبط با هویت فرهنگی، زبان مادری و مهاجران ایرانی در جوامع غربی و تاثیرات آن بر نسلهای بعدی به ویژه از دیدگاه پدیدههایی مانند مهاجرت و جهانیسازی بررسی میشود. موضوعات کلیدی شامل چالشها و فرصتهای کارآفرینان ایرانی پناهنده در هلند و اهمیت زبان مادری و حفظ هویت فرهنگی برای دانشآموزان ایرانی در مدارس بینالمللی، با تمرکز بر مدارس برنامه دیپلم بینالمللی (IB) در دوبی، است. این دو محور مورد بحث قرار میگیرند و به چالشهای هویتی، فرهنگی و زبانی که مهاجران ایرانی با آنها مواجه هستند، پرداخته میشود.
سمانه خادمی
در جستجوی شامل شدن: تجارب پناهندگان ایرانی کار آفرین در هلند
فاطمه فاروقی
مدارس بینالمللی کارشناسی و دانش دانشجویان فارسی زبان مادری خود: موردی از درک استعارههای فارسی و دانشآموزان برنامه دیپلم IB در دبی
گرداننده: کاظم علمداری
سمانه خادمی
در جستجوی شامل شدن: تجارب پناهندگان ایرانی کارآفرین در هلند
در هلند، ورود گروههای مختلف مهاجران و پناهندگان با مسائل متعددی چون ادغام و مشارکت اجتماعی همراه بوده است. پژوهش سمانه خادمی درباره تجارب کارآفرینان پناهنده ایرانی در این کشور، به بررسی تاثیرات عوامل مختلفی مانند جنسیت، قومیت، سن، طبقه اجتماعی و مذهب بر تجربه کارآفرینی ایرانیان میپردازد. این تحقیق با استفاده از مصاحبههای زندگینامهای از ۱۴ کارآفرین ایرانی در هلند، چالشهای آنان را از سالهای دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ که به این کشور مهاجرت کردهاند، مطرح میکند.
در سطح نهادی، کمبود حمایت اقتصادی کافی برای کارآفرینان پناهنده موجب شده است که بسیاری از پناهندگان ترجیح دهند به جای راهاندازی کسبوکار، از کمکهای بیکاری استفاده کنند. این پناهندگان در بازار کار با تصورات منفی اجتماعی روبرو میشوند، اما ورود به عرصه کارآفرینی برای آنها احترام اجتماعی و پذیرش بیشتری به همراه داشته است. فرصتهایی که کارآفرینان ایرانی در این کشور دارند، بهویژه در مورد برابری جنسیتی، نسبت به کشور مبدا بیشتر است. با این حال، نگرشها و فرصتها برای تازهواردان بهویژه پس از سال ۲۰۰۰ کاهش یافته است.
در سطح فردی، پناهندگان ایرانی با چالشهایی از جمله استرسهای ناشی از مهاجرت، مشکلات روانی و عدم تطابق مهارتی مواجه میشوند. یادگیری حرفهای زبان هلندی نیز یکی از موانع بزرگ برای ارتباطات و بازاریابی کارآفرینان ایرانی بوده است. با این حال، کار داوطلبانه به این پناهندگان کمک کرده تا به بهبود تسلط بر زبان هلندی و شناخت جامعه میزبان بپردازند. استفاده از زبان انگلیسی، دسترسی به منابع و شناسایی بازارهای ویژه مانند آموزش زبان فارسی یا راهاندازی موسسات اجتماعی به این کارآفرینان کمک کرده است.
فاطمه فاروقی
مدارس بینالمللی کارشناسی و دانش دانشجویان فارسی زبان مادری: مطالعه موردی از درک استعارههای فارسی و دانشآموزان برنامه دیپلم IB در دبی
فاطمه فاروقی به بررسی وضعیت دانشآموزان ایرانی در مدارس برنامه دیپلم بینالمللی در دوبی و حفظ زبان مادری آنها پرداخته است. در دهههای اخیر، با افزایش جهانیسازی و زبان انگلیسی بهعنوان زبان رایج جهانی، بسیاری از خانوادههای ایرانی مقیم خارج تمایل دارند که فرزندانشان در مدارس انگلیسیزبان، بهویژه برنامه دیپلم بینالمللی (IB)، تحصیل کنند. این موضوع باعث نگرانیهایی در مورد از دست دادن زبان و هویت فرهنگی میان والدین و معلمان ایرانی شده است. به همین دلیل بسیاری از والدین خواهان این هستند که مدارس امکان یادگیری زبان فارسی را به عنوان زبان دوم به فرزندانشان ارائه دهند تا این دانشآموزان از فرهنگ و زبان مادری خود دور نشوند.
مطالعه فاروقی بر روی ۱۴ دانشآموز ایرانی که در مدارس برنامه دیپلم بینالمللی در دوبی تحصیل میکنند، نشان میدهد که گنجاندن زبان مادری به عنوان زبان دوم در این برنامه، تاثیر مثبتی بر تسلط دانشآموزان بر زبان فارسی دارد. زبان فارسی به دلیل داشتن اصطلاحات و استعارههای خاص فرهنگی، گنجینهای فرهنگی محسوب میشود. این پژوهش نشان میدهد دانشآموزانی که زبان فارسی را در مدرسه بهعنوان زبان دوم میآموزند، در مقایسه با دانشآموزانی که این امکان را ندارند، درک و ارتباط عمیقتری با زبان مادری و فرهنگ ایرانی خود پیدا کردهاند.