فرآیند اسلامی کردن آموزش در ایران و پیامدهای آن

فرآیند اسلامی کردن آموزش در ایران و پیامدهای آن

پنهان‌کن
Play Video

این مطالعه کوششی برای بررسی فرآیند اسلامی شدن آموزش و تاثیرات آن بر کیفیت آموزش در ایران است. در ابتدا تاریخچه‌ی اسلامی شدن آموزش، انگیزه‌ها، اهداف و روش اجرایی شدن آن بررسی شده است. سپس بر اساس پژوهش‌های مرتبط پیامدهای آموزش اسلامی از جمله تاثیرش بر شفافیت علمی و آزادی عمل محققان ذکر شده است. مطالعه از نظر هدف بنیادی و روش انجام کار مرور نظام‌مند بوده است.
از آن‌جایی که در آموزش رسمی ایران امکان چندانی برای تحلیل دقیق فرآیند اسلامی شدن آموزش، تاثیرات این امر بر خروجی علمی و فعالیت پژوهش‌گران وجود ندارد، کاوش و برجسته‌کردن موضوع از نظر ثبت یک برهه‌ی تاریخی در ایران ضرورت دارد. در نگاهی کلی نیز اهمیت موضوع به جهت بررسی تاثیر نهاد قدرت بر نهاد آموزش قابل مشاهده است.
تفاوت میان بومی‌سازی علم در معنای کاربست دانش برای حل مشکلات جامعه‌ای خاص و تحدید علم در راستای اهداف ایدئولوژیک بخش مهمی از هر مطالعه‌ای است که برای بررسی اسلامی شدن آموزش صورت می‌گیرد. بعضی مقالات پیشین چه به دلیل محدودیت‌ها و چه به دلیل سوگیری محقق، این جنبه را نادیده گرفته‌اند.
بومی‌سازی علم تسلط به دانش پیشین را می‌طلبد که معمولا با ترجمه آغاز می‌شود. اما در ایران اصرار بر تولید علم، منجر به تکرار دوباره مسائلی شده است که پیش از این حل شده‌اند. تکراری که حاصل نوعی ترجمه‌ستیزی است.
غربال دینی دانش که بی‌تردید پای سانسور و محدودیت را به حیطه علم باز می‌کند، به خصوص در علومی که از غرب آغاز شده‌اند نظیر روان‌شناسی، چالش‌های متعددی کرده است. محدودیت‌ها به کتب درسی و دانشگاهی ختم نمی‌شود و سوی دیگر این حصار دینی در انقلاب فرهنگی و تصفیه و اخراج‌ اساتید و دانشجویان خودش را نشان می‌دهد.
انقلاب فرهنگی که با هدف «اسلامی سازی دانشگاه‌های مدرن و از بین بردن فاصله بین دو نظام آموزش حوزوی و دانشگاهی» صورت گرفت، نقطه آغاز این فرآیند بود. اگرچه زمینه فکری از قبل فراهم شده بود و گروه موسوم به انقلابیون یا حزب‌الله حتی پیش از انقلاب 57، به دنبال ایجاد تغییرات اساسی در نظام آموزشی بودند.
بنا بر آمار وزارت فرهنگ و آموزش عالی، در دوره انقلاب فرهنگی نزدیک به هشت هزار نفر از استادان دانشگاه‌ها که تقریباً نیمی از کل استادان دانشگاه در ایران می‌بودند از دانشگاه‌ها اخراج شدند.
از زمان انقلاب فرهنگی ایران، سیستمی برای گزینش استادان برقرار گردید و گزینش عقیدتی سیاسی به گزینش علمی اضافه شد. با این وجود نظارت‌های سیستمی دقیق بر کار استادان و پژوهشگران مانع از کار آزادانه‌ی استادانی است که گزینش‌های اجباری را پشت سر گذاشته‌اند و در صورت تخطی از چارچوب‌های تعیین‌شده، با اخراج و حتی بازداشت و زندان روبرو می‌شوند.
کتب درسی ایران بارها تغییر کرده‌اند و در این تغییرات محتوای ایدئولوژیک جای محتوای آموزشی را گرفته است. کار پژوهشگران دانشگاهی به خصوص در حیطه علوم انسانی با دشواری‌های فراوان روبرو بوده است. فرآیند اسلامی ‌شدن آموزش از کتب درسی ابتدایی آغاز می‌شود و تا بالاترین سطوح آموزش عالی می‌رسد. ازاین‌رو مطالعه و بررسی فرآیند اسلامی شدن آموزش در ایران از جهت تاثیرات آشکار و پنهان بر کیفیت آموزش اهمیت به‌سزایی دارد.

این سخنرانی بخشی از پنل زیر است:

سالن ۲ – فارسی

سوسن ربیعی، کتاب‌های درسی، نظام آموزشی، نظام آموزشی در ایران، هایده روش، وفا مهرآیین
14 ب.ظ
سخنرانان
وفا مهرآیین
no photo available
سعید پیوندی
Hayedeh Ravesh

در پیوند با این محتوا

-
ایران آکادمیا شماره ۹
فرایند اسلامی کردن آموزش در ایران و پیامدهای آن [مقاله کنفرانس]

نام‌ها

سوسن ربیعی
کارشناس ادبیات روسی و دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات اجتماعی

پیشنهاد ما

حسن یوسفی اشکوری
آگورا
سه نکته اساسی در ارتباط با دین و ملیت
سخنرانی آناهیتا حسینی
کنفرانس ۲۰۲۲
جمهوری اسلامی و ساخت گفتمانی «دیگریِ سیاسی» در آموزش و فرهنگ عامه
سخنرانی شیما تدریسی
کنفرانس ۲۰۲۲
پیشروی آرام دستفروشان زن در مترو تهران
سخنرانی وفا مهرآیین
کنفرانس ۲۰۲۲
تعریف شاخص‌هایی برای بازشناسایی سکسیسم در کتاب‌های درسی
سعید پیوندی
آگورا
معنای پروژۀ اسلامی سازی علوم انسانی، سعید پیوندی
سخنرانی سردار سعدی
کنفرانس ۲۰۲۲
آموزش و سیاست رهایی‌بخش: تحول امر آموزشی در کردستان ایران و سوریه

از دست ندهید

خبرها

نویسنده: هانس لوکاس کیسر، برگردان: امیر مقدم
خبر
طلعت پاشا پدر ترکیه مدرن - معمار نسل‌کشی (در آستانه انتشار)
ایران آکادمیا
آفلاین
انتشارات علمی پژوهشی ایران آکادمیا در هفتمین نمایشگاه کتاب تهران بدون سانسور - لاهه

رویدادها

9 ژوئن
9 ژوئن
آصف بیات
15:00

تا

17:00
00
:
00
:
00
:
00
This Event Has Ended
«زن، زندگی، آزادی» و انقلاب‌های قرن بیست و یکم - آصف بیات
14 ژوئن
16 ژوئن
00
:
00
:
00
:
00
This Event Has Ended
فروم همبستگی برای ایران