در حالی که انقلاب اسلامی وضعیت زنان را از چهار دهه پیش دگرگون کرد، امروز زنان ایرانی با خواستی مصمم و آرام برای استقلال جنسی و بدنی در حال انقلاب هستند.

همه‌گیری ویروس کرونا تأثیر پس‌برنده بر دستآوردهای اقتصادی زنان در سراسر جهان داشته است. در ایران نیز، همه‌گیری و تعطیلی‌ها، نرخ مشارکت اقتصادی پایین زنان را تا حدود ۲۰ درصد کاهش داده است. این مقاله با استفاده از داده‌های اداره آمار ایران، نتایج بازار کار ایران قبل از کووید/پایان سال ۲۰۱۹ را با پایان سال ۲۰۲۰ مقایسه می‌کند.

آنچه که از ایران در رسانه‌های جهانی به تصویر کشیده می‌شود، تصویری از یک رژیم استبدادی در حال گسترش است که مصمم است بر پایه‌های ایدئولوژیک خود پایبند باشد. با این حال در لایه‌های زیرین، تغییرات عمیقی در جامعه ایران در حال رخ دادن است، بخصوص در نهاد ازدواج و تحول جنسیتی که جذبه ایدئولوژیک رژیم را به شدت تضعیف کرده است.

علیرضا مناف‌زاده طی سخنرانی خود در مراسم تدفین جمشید بهنام، جامعه شناس برجسته و پیش‌کسوت ایرانی، دربارۀ ارزش علمی و فعلیت تألیفات بهنام و مضامین برخی از کارهای تحقیقی او درنگ کرد.

یکی از جلوه‌ها و نیز بسترها و پیش‌برنده‌های تجدد آموزش است. سده ۱۴ در ایران سده دگرگونی این نهاد است. در این باره محمدرضا نیکفر با سعید پیوندی، استاد جامعه‌شناسی در فرانسه گفت‌وگو کرده‌ است.

در این مقاله، تحلیل گفتمانی انتقادی گفتمان‌های کوییر حوزه‌ی ایرانی در سه دهه‌ی گذشته مورد بحث است. دو «گفتمان جریان غالب» و «گفتمان دگراندیش» از دیدگاه‌های تاریخی، هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و اجرایی مورد مطالعه قرار‌ گرفته‌اند.

این مقاله سرگذشتی‌ست از دلمشغولی احمد اشرف با هویت ایرانی که با پایبندی وی به «ناسیونالیسم رمانتیک افراطی هخامنشی» آغاز می‌شود. آنگاه با رشد فکری با چرخشی پا به دیدار دوم می‌گذارد. چرخش دوم پس از سال‌ها کندوکاو مداوم در متون تاریخی ایران و با نقد روایت ناسیونالیستی، پا به دیدار سوم می‌گذارد که دوران ابداع نظریه تاریخی‌نگر از هویت ایرانی است.

ابتدا نگاهی به «مکتوباتِ» آخوند‌زاده انداخته و خیالِ «ما»یِ ایرانی را تا انقلابِ ۱۳۵۷ دنبال می‌کنیم. اما با استمرار خشونت این رویا به کابوس استحاله می‌یابد. با خوانشِ ژیژک از «رخدادِ ایرانی» می‌بینیم که توانشِ رهایی‌بخشِ اسلام را نمی‌توان به‌واسطهٔ خشونت‌اش نادیده گرفت.

مقاله‌ای از فرهاد خسروخاور و سعید پیوندی، منتشر شده در یازدهمین شماره ژورنال آزادی اندیشه. بهار ۱۴۰۱. هدف این مقاله مطالعه نقش روشنفکران در اصلی‌ترین جنبش‌های اجتماعی و اعتراضی مردم در قرن چهاردهم خورشیدی است.