مقاله‌ای تحلیلی پیرامون خشونت دولت علیە کولبران کورد، که درباره عادی‌سازی خشونت در اثر سیاست‌های استعماری داخلی دولت ایران سخن می‌گوید - نویسندگان: کمال سلیمانی و احمد محمدپور. برگردانی از خوشناو قاضی

حدود تساهل و مدارای لیبرالیسم با واکنش‌های غیرمداراگرانه و خشونت‌آمیز بنیادگرایان اسلامی به اساعه‌ی ادب به ساحت چهره‌های مقدس اسلامی چیست؟ مقاله‌ای از اسلاوی ژیژک، ترجمه احمدرضا میرناصری

جستاری پیرامون یک فیلم (نقد و بررسی) فیلم هانا آرنت

مجموعه جُستارهای پروژه اندیشه سیاسی، با عنوان «در ایران چه می‌گذرد؟» از محمدرضا نیکفر. این جُستارها برای نخستین بار در وبسایت رادیوزمانه منتشر و با هدف دسترسی بهتر در این مجموعه گردآوری شده‌اند. این پرونده، همزمان با انتشار جُستارهای تازه، به روز می‌شود.

در این مقاله مفهوم از خودبیگانگی مارکس و نقدهای دورکهایم و وبر به دنیای مدرن و آشفتگی‌های ناشی از آن بررسی شده است.

در این یادداشت، نقدهای چزاره بکاریا، حقوق‌دان ایتالیایی قرن هجدهم، به مجازات اعدام را مطرح کرده‌ام. سپس، به نقد هگل به استدلال‌های چزاره بکاریا پرداخته‌ام و نظرات او را در مورد مجازات اعدام با توجه به محتوای کتاب عناصر فلسفه حق بیان کرده‌‌ام.

مبنا، قلمرو، گستره و نحوه مداخله دولت در شئون اجتماعی و اقتصادی از بنیادی‌ترین مسائل حقوق عمومی است. سه نظریه کلاسیک‌ها، دولت‌های رفاهی و نئوکلاسیک در حقوق عمومی اقتصادی در همین راستا شکل گرفته اند. در تحلیل رویکرد انتقادی هابرماس و با توجه به رابطه مشروعیت و مداخله، دولت مدرن لیبرال در وضعیت متناقض‌نما قرار دارد؛ جمهوری اسلامی ایران به مثابه یکی از آخرین نظام‌های سیاسی- ایدئولوژیک بازمانده از قرن بیستم برغم تفاوت با فضای جدید حاکم بر عرصه ملی و بین‌المللی به حیات خود ادامه می‌دهد. بی‌شک ادامه این روند مستلزم انطباق نظام با الزامات جدید جامعه جهانی از جمله پارادایم توسعه سیاسی است. با توجه به این موضوع، سوال اصلی که مطرح می‌گردد این است که دلایل بروز بحران مشروعیت و بحران کارآمدی در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران کدامند؟ و راهکار خروج از این بحران‌ها چیست؟

امانوئل والرشتاین تحقیقات خود را «وظیفه‌ای سیاسی» در مبارزه با نظام سرمایه‌داری می‌دانست.  او در این مصاحبه - که برای اولین بار به زبان انگلیسی منتشر شد - به انگیزه‌های تاریخی پشت کار خود، در عصر جنگ ویتنام و افول سوسیالیسم شوروی پرداخت.بخشی از مصاحبه امانوئل والرشتاین با دیوید مارتینز.

پس از پرداختن به مختصری در سابقه تاریخی تقویم خورشیدی، این پژوهش می‌کوشد به دو پرسش بهم پیوسته پاسخ گوید: نخست آن که شرایطی که منجر به رسمیت یافتن این تقویم خورشیدی در ابتدای قرن بیستم شد چیست؟ و دوم آن که علیرغم همه چالش‌ها و ستیزه‌ها در دهه‌های اخیر آیا می‌توان گاهشماری خورشیدی را نشانه بارزی دانست از آنچه که هویت ملی ایران شناخته می‌شود؟

با وجود رشد چشمگیر کمی، آموزش عالی در دستیابی به استقلال و تامین آزادی آکادمیک ناکام مانده است. این نوشته بر آن است به چند و چون و چرایی این شکست تاریخی و و نقش حکومت‌ها در نقض استقلال و آزادی آکادمیک دانشگاه بپردازد

پدیده دختران خیابان انقلاب وچهارشنبه‌های سفید در اواخر دهه نود وجنبش من هم، درآخرین سال قرن درایران، نشان از مرحله جدیدی در جنبش زنان بود. مقاله حاضر به تواترو تقاطع این دوجنبش در بزنگاه‌های تاریخ جنبش زنان پرداخته و با اشارات علت و معلولی نشان می‌دهد که جنبش حقوقی زنان درقرن جدید شاهد چرخش گفتمانی و میدانی به سوی جنبش آزادی است.

نظریه نفرین نفت بر این نکته تاکید دارد خساراتی که نفت بر ملت‌های دارنده‌ی آن‌ها تحمیل کرده بیش از سود و منفعتشان بوده است. در این مقاله تلاش شده که به این نظریه در قالب بررسی سه موضوع: روند برنامه‌ریزی و سازمان برنامه، رویدادهای سیاسی دوران‌های مورد نظر، تئوری‌های نفرین نفت و تاریخچه درآمدهای نفتی پاسخ دهد.

این مقاله تلاشی در جهت بررسی نقش نهادهای جامعه‌ی مدنی نظیر سازمان‌های مدنی، صنفی و اتحادیه‌ها در شکل‌گیری جنبش‌های اجتماعی در ۲۰ سال اخیر ایران است. تلاش شده است تا با ارتباط دو مفهوم روشنفکر واسط و جامعه‌ی مدنی، به فهم بهتر نقش جامعه‌ی مدنی و نهادهای آن مانند اتحادیه‌ها، صنف‌ها و سازمان‌های غیردولتی در جنبش‌های اجتماعی ایران پرداخته شود.

موضوع این نوشته بررسی تحولات نهاد روحانیت در قرن 14 شمسی است.در این نوشته از آنجا که پرداختن به همه گرایش‌ها ناممکن بود به ارائه نظریات دو مجتهد بیرون از حکومت، مهدی حائری یزدی و سید کمال حیدری، بسنده کرده‌ایم که با قرائت خاص خود مدافع دخالت مردم در حکومت و وکالت آنان در عصر غیبت هستند.

یکی از تحولات مقارن با چرخش قرن در ایران که گفتمان انقلابی و فرهنگ سیاسی جامعه را تحت تاثیر قرار داده، گذار از شیوه‌های قهرآمیز به شیوه‌های مسالمت‌آمیز است که نشانه‌های آن به وضوح در تفکر و رفتار نسل‌های پس از انقلاب دیده می‌شود. این گرایش به خشونت‌پرهیزی حاکی از رئالیسم سیاسی نوینی است که نگاه آن به تغییر، بر خلاف عصر انقلاب اسلامی،  نه هویت‌گرا و نه ایدئولوژیک، بل مطالبه محور است. قرینه تاریخی این گفتمان ایده عدالتخانه است که در انقلاب مشروطیت تجسم یافت، ایده‌ای که برای گروه‌های مختلف مردم متناسب با جایگاه و ذهنیت‌شان مفهومی متفاوت و در عین حال انسجام بخش داشت. ایران در آستانه قرن حاضر آبستن چنین تحولی است. اما اینکه چگونه این تحول با تکیه بر اصل عدم خشونت تحقق می‌یابد موضوعی است که با الهام از نظرات ماهاندس گاندی و جودیت باتلر، فیلسوف آمریکایی، مورد بحث قرار می‌گیرد. در این راستا از دو منظر استراتژیک و فلسفی به جنبش عدم خشونت نظر می‌افکنیم که هم تغییرات سیاسی و هم انتگراسیون گروه‌های به حاشیه رانده شده و تحت تبعیض را در مقوله ملت موجب می‌شوند. چنین رویکردی جنبشی را نوید می‌دهد که در ماهیت سکولار و در عمل رادیکال است.

هدف این مقاله مطالعه سیاست «نگاه به شرق» جمهوری اسلامی در بستر شکل‌گیری نظم نوین جهانی حول دو محور لیبرال دموکراسی و دیکتاتوری درجهان، تلاش برای بازیابی موقعیت اَبَرقدرتی روسیه، و طرح پروژه اقتصادی «جاده ابریشم نوین» چین است.

تا چه حد ایرانیان اصل بنیادی رژیم اسلامی را نفی و از سیاست سکولار پیروی می‌کنند؟ این مقاله تخمین می‌زند که در آستانه شروع جنبش انقلابی کنونی، ۷۰ درصد از مردم خواهان جدایی دین از سیاست و ۳۰ درصد مخالف آن، ولی فقط ۹ درصد مدافع جدی نظام بوده‌اند. این ارقام مبتنی بر تجزیه و تحلیل جامعی است از سه نظرسنجی در سطح کشور در سال‌های (۲۰۰۰) ۱۳۷۸، (۲۰۰۵)  ۱۳۸۳، و (۲۰۲۰) ۱۳۸۹ در ایران و‌ بیش از بیست نظر سنجی تطبیقی و دراز مدت در خاورمیانه در دو دهه اخیر.

در بهار و تابستان ۲۰۲۲، در بحبوحه بحران‌های کمرشکن و تحریم‌ها، جمهوری اسلامی «طرح جوانی جمعیت» را با «دو فوریت» از طریق مجلس و شورای نگهبان دنبال کرد و علی‌رغم مکانیسم‌های بحث‌برانگیزش و مخالفت‌های گسترده مردم، آن را برای اجرای سریع آماده کرد. این مقاله استدلال می‌کند که جمهوری اسلامی کمتر نگران خاکستری شدن جمعیت ایران در آینده است و بیشتر نگران بازسازی پایگاه سیاسی در حال فرسایش خود است.

مقاله «خمینی و تقدم امر معنوی» در ابتدا به منظور روشن‌سازی آنچیزی که به عقیده من موجی از گمراهی بود، نوشته شد. در هر حال، این مقاله هنوز هم شاهدی بر فضای حاکم بر چپ (و گاهی راست) اروپایی و روشنفکران آمریکایی در طول دوره‌ایست که انقلاب ایران، شاه را زیر پرچم اسلام شیعی سرنگون کرد.

مقاله آرش قجرجزی در نهمین ژورنال ایران آکادمیا - ویژه کنفرانس ICCI

مقاله نادر نصیری در نهمین ژورنال ایران آکادمیا - ویژه کنفرانس ICCI

مقاله زهره رجبی در نهمین ژورنال ایران آکادمیا - ویژه کنفرانس ICCI

مقاله حمیده صابری در نهمین ژورنال ایران آکادمیا - ویژه کنفرانس ICCI

مقاله محمود مسائلی در نهمین ژورنال ایران آکادمیا - ویژه کنفرانس ICCI

مقاله محمدرضا نیکفر در نهمین ژورنال ایران آکادمیا - ویژه کنفرانس ICCI

مقاله امانوئل شکریان در نهمین ژورنال ایران آکادمیا - ویژه کنفرانس ICCI

مقاله شکیبا رحمانی در نهمین ژورنال ایران آکادمیا - ویژه کنفرانس ICCI

مقاله شیما تدریسی در نهمین ژورنال ایران آکادمیا - ویژه کنفرانس ICCI