سیر تحول اندیشه استراتژیک در ایران

چکیده

تاثیرپذیری استراتژی از فرهنگ، مقوله‌ای تاریخی است که ریشه های آن را باید در آثار توسیدید (Thucydides) و کلاوزویتس  (Clausewitz)جستجو کرد. در جنگ جهانی دوم، به‌ ویژه جنگ با ژاپنی‌ها، اهمیت هویت ملی کشورها را در انتخاب شیوه مبارزه نظامی آنها بیشتر آشکار شد. تحقیقات جدید تر نشان داد که «هویت ملی» متمایز کشورها که «ریشه در زبان، مذهب، آداب و رسوم و تفسیر خاطرات مشترک دارد» برای درک رفتار دولت‌ها حایز اهمیت فراوانی است.

مطالعات جدیدتر دانشمندان علوم سیاسی بر نقش فرهنگ سیاسی در رفتار دولت ها تاکید دارد. طیف وسیع‌تر عوامل تاثیرگذار بر فرهنگ سیاسی ارزش‌هایی مانند اصول و نهادهای دموکراتیک، و اندیشه‌های اخلاقی، اِعمال زور، حقوق افراد یا جوامع، و گرایش به نقش‌آفرینی در سطحی جهانی است. مقاله حاضر با استفاده از مبانی نظری فرهنگ راهبردی، مراحل تصمیم‌گیری و عوامل تاثیرگذار به آن را  تجزیه تحلیل می‌کند. این مبانی شرایطی را نشان می‌دهد که تحت آن یک ملت ممکن است به جنگ متوسل شود و یا از آن اجتناب کند. این مطالعه با تحلیل محتوایی و موردی، بر تصمیمات جمهوری اسلامی ایران در زمینه مسیر و آینده توسعه اتمی و یا به اصطلاح اتمی شدن تمرکز دارد.