چکیده
زنان ایرانی در طول تاریخ از راه‌های گوناگونی برای دسترسی به فضاهای عمومی در جامعه تلاش کرده‌اند. در دوره پهلوی، زنان بطور عملی در مباحثات ملی پیرامون جنسیت و اصلاح قانون حمایت از خانواده شرکت جستند. در آن زمان، چند عامل از فرمان کشف حجاب گرفته تا افزایش حضور زنان در فضاهای عمومی (تا اندازهای به سبب پذیرش آموزش همگانی برای زنان) تا تشویق و ترویج روابط اجتماعی هنجاری، فضاهای سراپا مردانۀ جامعه را با اختلال روبهرو کرد. با اینکه مدرنیته و تحولات اجتماعیِ بین سال‌های ۱۹۰۰ و ۱۹۷۹ منجر به تثبیت دگرجامعه‌پذیری و دگرجنسگرایی به عنوان هنجارهای بنیادین جامعه شد ولی جمهوری اسلامی همواره کوشیده تا یک جامعۀ مبتنی بر تبعیض جنسیتی را بازسازی کند. حکومت همواره درگیر شکل‌دهی به امور جنسی و جنسیتی از راه تحمیل حجاب، وارونه‌سازیِ اصلاحات مربوط به قوانین خانواده و ترویج چندهمسری و ازدواج موقت بوده است. در حالی که انقلاب اسلامی وضعیت زنان را از چهار دهه پیش دگرگون کرد، امروز زنان ایرانی با خواستی مصمم و آرام برای استقلال جنسی و بدنی در حال انقلاب هستند. در ایران امروز، مادران و دختران از اقشار مختلف اجتماعی-اقتصادی در کنار یکدیگر برای برابری و آزادی انتخاب می‌جنگند.
ارجاع به این مقاله:
یعقوبی کلودیا. 2022. «سیر تحول گفتمان جنسیتی در ایران مدرن». ژورنال آزادی اندیشه, ش 11 (آوریل):77-90. https://doi.org/10.53895/KJOP7041.